بی‌شک مسجد از مهمترین مراکزی است که در طول تاریخ بشریت نقش بزرگی در شکل‌گیری جوامع مختلف اسلامی داشته و همچنین زمینه‌ساز ایجاد روابط محکم برادری و دوستی بین مسلمانان شده است و همچنین مسجد توانسته در حمایت از رشد و تکامل خانواده و جامعه ایفای نقش کند.
علاوه براین مسجد نقش‌هایی در زمینه‌ی سیاست، قضاوت و فتاوای دینی داشته و کارکردهای متفاوتی را نیز به دنبال داشته است.
مسجد، پایگاه تبلیغاتی دین اسلام بوده و بسیاری از ارزش‌های اجتماعی نظیر اخلاص، درستکاری، ساماندهی زندگی، نظم و تقوی در آن مشهود است. اغلب افرادی که به مسجد مراجعه دارند، کمتر حقوق دیگران را ضایع می‌کنند و زندگی خود را با نظم بیشتری همراه می‌سازند و در زندگی اجتماعی آنان آثار و رفتار دینی نیز به چشم می‌خورد.
از ویژگی‌های مهم انسان، تحول‌پذیری و قابلیت شکل‌گیری‌های گوناگون است، انسان به گونه‌ای آفریده شده است که می‌تواند با آگاهی و آزادی در محدوده‌ای نسبتا گسترده راه خویش را برگزیند و در همان راه منتخب خود، شخصیت و هویت فکری، اخلاقی و فرهنگی خویش را شکل بخشد.
از جمله ویژگی‌های تحول‌پذیری انسان آگاهانه بودن، آزادانه بودن و تاثیر عمل بر آن است، مساجد می‌توانند با دادن اطلاعات و آگاهی مناسب به افراد و پذیرا بودن افراد با گرایش‌ها و نگرش‌های مختلف و ایجاد فضای دور از تحکم و قابل انعطاف شرایطی عملی برای تغییر و تحول و در نتیجه رشد مطلوب آنها فراهم می‌سازند و در این زمینه نقشی محوری ایفا نمایند.
اسلام رفتار انسان را قابل تغییر تلقی می‌کند و حیات فرد یا جمع از پیش ساخته شده نیست و فرد با اینکه تحت نفوذ عوامل جغرافیایی و زیستی و اجتماعی قرار دارد ولی خود حاکم بر سرنوشت خویش است و می‌تواند رفتار خود را تغییر دهد و در برابر عوامل موثر بر رفتار ایستادگی کند. اسلام افراد و گروهها را مسئول اعمال خود می‌داند و روی همین اصل تغییرات اجتماعی را نتیجه تغییر افراد می‌داند.
توبه یکی از روش‌های تربیتی برای تغییر و تحول در استان است که خداوند در قرآن کریم فرموده‌اند بی‌تردید توبه آنهایی پذیرفته می‌شود که از روی نادانی مرتکب عمل ناپسند شوند و بعد بزودی توبه می‌کنند و از این‌رو می‌توان گفت مسجد محل مناسبی برای توبه کردن است که در تحول انسان نیز نقش اثرگذاری ایفا می‌کند.
براین اساس می‌توان گفت مساجد می‌توانند بعنوان یک نهاد تربیتی در جامعه ایفای نقش کنند و با توجه به کارکردهای تربیتی و اجتماعی که دارند می‌توانند نقش مستقیم و موثری در پرورش کمال فرد و تعالی جامعه داشته باشند.
ثبت دیدگاه